Veldwerk in Nahualá

Lieve vrienden en familie,

De afgelopen drie weken heb ik niet stil gezeten in Guatemala. Na de voorbereidingen in Xela konden wij dan eindelijk van start gaan met het veldwerk in Nahualá. Wij verblijven in een hotel in Santa Lucia want in Nahualá is geen hotel te vinden. Wat jullie waarschijnlijk niet verwachten is dat het hier koud is! Overdag vooral in de zon is het heerlijk maar zoals in de Health care centre waar we werken is het best koud en zodra de zon onder is, is het ijskoud. Wat voornamelijk het probleem is dat ze hier geen verwarming hebben, dus de buitentemperatuur van rond de 5 graden is het ook binnen.. Een paar ochtenden hadden wij zelfs ijs op de ramen. Elke ochtend rijden we voor 10-15 minuutjes door de bergen en komen we aan in Nahualá. Nahualá is een grote ‘stad’ maar oogt heel landelijk en wordt ook als ‘rural’ beschouwd. De studie is eerder uitgevoerd in een stad maar nu wilden zij een gebied waar de ‘ondervoeding’ in de vorm van ‘stunting’ beter te zien is. Stunting is te klein zijn voor je leeftijd. Het is een veelgebruikte indicator voor chronische ondervoeding in kinderen onder de 2 jaar maar wij kijken dus naar de volwassen populatie. Wat mijn partner (Liza) en ik meten zijn 6 anthropometrische metingen. We beginnen met de knielengte en mbv dit kun je de lengte berekenen. Het gewicht en lengte spreken voor zich en mbv beide kan je de BMI uitrekeningen. Dan hebben we armspan. Het schijnt zo te zijn dat de armspan de lengte van iemand is, maar mensen krimpen naarmate ze ouder worden in de rug maar de armen blijven ‘gelijk’ dus dit is een meting om maximale lengte te meten. Daarnaast nemen wij ook een foto van de zijkant. Zo kunnen wij de ratio bovenlichaam : onderlichaam bepalen. Tenslotte meten wij nog de taille.

Wij begonnen met het doel om 100 mensen in totaal te meten waarvan 50 in de leeftijdscategorie 35-59 en 50 in de leeftijdscategorie 60 jaar en ouder. Dan kunnen wij kijken of er verschillen zijn in anthropometrische resultaten in de verschillende leeftijdsgroepen.  Wij gingen dus enthousiast van start en in de eerste week liepen wij tegen aardig wat dingen aan. De mensen in Nahualá spreken geen Spaans maar Kiche, een mayataal… Wij hadden dus altijd iemand nodig die voor ons vertaalde of die mensen konden aanspreken om mee te doen aan onze studie. Gelukkig waren de verpleegsters en schoonmakers erg behulpzaam en op die manier hebben wij de eerste week met up en downs (wachten en dan weer heel druk) 24 mensen gemeten.

Het is erg grappig om te zien hoeveel talen er in 1 kleine zaal aanwezig zijn. Ik tel alles in het Nederlands, vertaal het naar Engels voor Liza, Liza vertaald het in Spaans en dan vertaald de verpleegster/schoonmaakster het voor de vrouwen in Kiche. 4 talen, soms wordt ik gek maar ook grappig om soms met enkele woorden de vrouwen al uit te leggen wat ze moeten doen en heel veel gebaren want die zijn universeel! De vrouwen dragen allemaal traditionele kleding en het is leuk hoe enthousiast en geïnteresseerd sommige vrouwen zijn. Andere vrouwen doen alleen mee voor de foto die zij achteraf krijgen op echt fotopapier maar ook dat vinden wij niet erg! Wanneer vrouwen zichzelf zien op de camera of foto beginnen ze allemaal heel verlegen te lachen, super schattig. Daarnaast moeten alle vrouwen een informed consent vorm invullen. Op dit formulier staat alles uitgelegd maar ik denk meer dan 90% van de vrouwen kunnen niet lezen en schrijven. Dus wij vullen deze formulieren in met namen en dan zetten zij een vingerafdruk (huello) want ook een handtekening zetten kunnen ze niet. In totaal hebben wij zo’n 20 Maria’s gemeten, 15 Antonia’s en 30 Caterina’s. Ook de achternamen lijken erg op elkaar of zijn hetzelfde. In het begin kon ik hun namen nooit verstaan maar nu klinkt Tzep, Guarchaj en Tzoc al behoorlijk bekend in de oren.

Na de eerste week hard werken was het tijd om te ontspannen aan het meer. Ik verbleef mijn eerste weekend in San Marcos, een hippieplaatsje. Het uitzicht was echt waanzinnig maar voor mij iets te veel hippies. Als je mensen tegenkomt die al 6 jaar aan het reizen zijn en de hele dag niks doen dan word ik heel ongelukkig. Ik vind het moeilijk om niks te doen en die twee dagen waren meer dan genoeg!

Op maandag gingen wij aan dan ook weer aan de slag. Om 6.00 ging ik met de chickenbus (een getransformeerde American schoolbus) naar Nahualá toe, lekker local. Gelukkig ging het recruiten van mensen deze week een stuk makkelijker. Ook hadden wij op de donderdag 2 vertalers ingehuurd en dit ging echt uitstekend. Zij gingen langs de deuren om vooral oude vrouwtjes te vragen mee te doen want inmiddels hadden wij er al genoeg in de jongere leeftijdsgroep. Het was fantastisch om aan een stuk door te kunnen werken en niet te hoeven wachten en hopen dat er weer iemand mee wilt doen.

Er zijn een aantal dingen die opvallen hier in de omgeving en degene waar ik toch wel het meest aan moet wennen is dat ik hier groot ben. Ik heb tot nu toe nog niemand gemeten die langer is dan dat ik ben. En in Nederland ben ik ‘klein’. De lengtes die wij gemeten hebben variëren van 1.26 tot 1.55. Kun jij het je voorstellen dat er een volwassene 1.26m is. Ik heb even de gemiddelde leeftijd van vrouwen in Nederland opgezocht and dat is 1.70m. In Guatemala is het landelijk gemiddelde 1.47m en misschien is het in ons gebied dus nog wel lager. Daarnaast valt het mij ook op dat ouderen vaak kleiner zijn dan de jongere generatie. Dit is een teken dat er in ieder geval al verbetering in zit. Wel zijn de ouderen vaak op gezond gewicht vanwege hun traditionele eet gewoontes en is de prevalentie overgewicht en obesitas in de jongere leeftijdscategorie al behoorlijk hoog.

Deze week hadden wij bijna de 100 mensen gemeten en hadden we een enorm euforisch gevoel. Tijd om dit te vieren met pizza, bier en een luxe hotel. Doordeweeks eten wij elke avond, ei, bonen, gebakken banaan, stukje kaas en of course tortilla’s (en thee om ons warm te houden). Het hotel bevond zich aan het meer en op de 5de verdieping hadden wij prachtig uitzicht. Een prachtige plek en wel wat anders dan de dorms waar ik als ‘reiziger’ slaap.

Dit weekend verblijf ik in San Pedro, volgens sommige al een enorm hippie dorp maar vergeleken met San Marcos vind ik het onwijs meevallen. Ik heb hier een heerlijk hotel met ligbedden waar ik dit weekend vooral niks gedaan heb. Lekker lezen, mailtjes beantwoorden en alvast vacatures zoeken voor als ik weer terug ben in Nederland. Ik merk dat de weken erg intensief zijn, we werken gemiddeld van 8 tot 7 ’s avonds dus de weekenden doe ik het lekker rustig aan. Het meer is hier echt een perfecte plek voor!

De derde week. Ons doel is bereikt en dit maakt dat wij op woensdag nadat niemand op onze mail heeft gereageerd, wij besluiten dat we klaar zijn. Wij rijden naar Xela om de spullen terug te brengen. Het is gek om te bedenken dat ons project nu al is afgelopen terwijl wij er 6 weken de tijd voor hadden. Wat nu? De volgende dag worden we uit de brand geholpen en wordt er gezegd dat 100 niet genoeg is en dat we gewoon door moeten gaan voor twee weken. Het maakt niet uit hoeveel wij er nog meten maar we hebben nog twee weken. We zijn een beetje teleurgesteld. Wij werkten zo goed met doelen en nu voelen wij ons veel minder gemotiveerd maarja. Het project is wel erg leuk dus wij gaan gewoon nog twee weken lang vrouwtjes zoeken en meten. Wel vinden wij dat wij weer een traktatie verdiend hebben en die middag gaan wij naar de volcanic hotsprings. De weg ernaar toe is meer dan waanzinnig. Overal landbouw, zo groen, zo georganiseerd echt prachtig. Uiteindelijk komen wij uit bij de hotsprings helemaal bovenin en deze liggen in een soort bos/jungle. De mooiste hotspring die ik ooit heb gezien met heerlijk warm water van de vulkaan. Echt genieten en onze huid voelt zo zacht hierna. Hier komen wij ook het stel tegen waarmee ik Acatenango beklommen had en daar drinken wij ‘s avonds nog wat drankjes mee voordat we weer naar ons heerlijke hotel teruggaan.

Nu schrijf ik deze blog met uitzicht op het meer. Mijn allerlaatste weekend ‘alleen’ van mijn reis. Volgende week komen papa en mama op bezoek! Een last minute beslissing maar ik kijk erg naar uit om hen te zien en aan hen Guatemala te laten zien. De eerste week zal ik nog gewoon werken maar de laatste week kan ik heerlijk genieten met hen van de allerlaatste vakantieweek van deze trip.

Heel veel liefs vanaf Lago de Atitlan en nu echt tot heel snel!!

Besos,

Marlou-Floor